เข้าใจมะเร็งหลอดอาหาร
โรคมะเร็งหลอดอาหารเป็นโรคซึ่งเซลล์เนื้อร้าย (มะเร็ง) ก่อตัวขึ้นในเนื้อเยื่อของหลอดอาหาร
หลอดอาหารเป็นท่อที่เป็นกล้ามเนื้อซึ่งมีลักษณะกลวง ทำหน้าที่บีบตัวเพื่อให้อาหารและของเหลวจากลำคอเคลื่อนเข้าสู่ กระเพาะอาหาร ผนังของหลอดอาหารประกอบด้วยชั้นของเนื้อเยื่อหลายชั้น รวมถึงเยื่อเมือก กล้ามเนื้อ และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน มะเร็งหลอดอาหาร มีจุดกำเนิดที่ด้านในเยื่อบุของหลอดอาหาร และแพร่กระจายออกไปด้านนอกผ่านชั้นอื่นๆ เมื่อมะเร็งเจริญเติบโต
โรคมะเร็ง
หลอดอาหารชนิดต่างๆ
- ชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา (squamous cell carcinoma):มะเร็งซึ่งก่อตัวขึ้นในเซลล์ที่มีลักษณะแบนราบและบาง
ซึ่งบุอยู่ด้านในของหลอดอาหารมะเร็งชนิดนี้มักจะพบบ่อยที่สุดในส่วนบนและส่วนกลางของหลอดอาหาร แต่สามารถตรวจพบได้ทุกส่วน
ในหลอดอาหารมะเร็งชนิดนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อิพิเดอร์มอยด์คาร์ซิโนมา (epidermoid carcinoma) - ชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา (adenocarcinoma): มะเร็งที่มีจุดกำเนิดในเซลล์แกลนดูลาร์
(glandular cell) เซลล์แกลนดูลาร์ในเยื่อบุหลอดอาหารทำหน้าที่ผลิตและปล่อยของเหลวต่างๆ เช่น เมือก มะเร็ง
ชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมามักจะก่อตัวขึ้นในส่วนล่างของหลอดอาหาร ใกล้กับกระเพาะอาหาร
เกรดของเนื้องอกใช้สำหรับอธิบายมะเร็งและวางแผนการรักษา
เกรดของเนื้องอกจะอธิบายว่าเซลล์มะเร็งมีความผิดปกติในลักษณะอย่างไรภายใต้กล้องจุลทรรศน์ และเนื้องอกมีแนวโน้มที่จะเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้รวดเร็วแค่ไหน เกรด 1 ถึง 3 ใช้อธิบายมะเร็งหลอดอาหารดังนี้:
- เกรด 1 เซลล์มะเร็งภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูคล้ายกับเซลล์ปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้ช้ากว่าเซลล์มะเร็งเกรด 2 และ 3
- เกรด 2 เซลล์มะเร็งภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูผิดปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้รวดเร็วกว่าเซลล์มะเร็งเกรด 1
- เกรด 3 เซลล์มะเร็งภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูผิดปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้รวดเร็วกว่าเซลล์มะเร็งเกรด 1 และ 2
การแบ่งระยะของโรคมะเร็งหลอดอาหาร
โรคะมะเร็งหลอดอาหารระยะที่ 0
ระยะที่ 0 (การเจริญผิดปกติของเซลล์ในระดับสูง)
มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นในเยื่อบุชั้นในของผนังหลอดอาหาร ระยะที่ 0 เรียกอีกอย่างว่า การเจริญผิดปกติของเซลล์ในระดับสูง (high-grade dysplasia)
โรคะมะเร็งหลอดอาหารระยะที่ 1
ระยะที่ 1 แบ่งออกเป็นระยะที่ 1A, 1B และ 1C โดยขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่มะเร็งได้ แพร่กระจายไป
ระยะที่ 1A
- มะเร็งได้แพร่กระจายเข้าไปในชั้นเยื่อเมือก (mucosa) หรือชั้นกล้ามเนื้อบางของหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด (grade) 1 หรือไม่ทราบเกรด ซึ่งเซลล์มะเร็งเกรด 1 ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูคล้ายกับเซลล์ปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้ช้ากว่าเซลล์มะเร็งเกรด 2 และ 3
ระยะที่ 1B
มะเร็งหลอดอาหารชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือก (mucosa) ชั้นกล้ามเนื้อบางหรือชั้นใต้เยื่อเมือก (submucosa) ของผนังหลอดอาหารเซลล์
มะเร็งเป็นเกรดใดๆ
หรือไม่ทราบเกรด หรือ - เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 1
มะเร็งหลอดอาหารชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือกหรือชั้นกล้ามเนื้อบางของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 2 หรือ
- เข้าไปในชั้นใต้เยื่อเมือกของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 1 หรือ 2 หรือไม่ทราบเกรด
ระยะที่ 1C
มะเร็งหลอดอาหารชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือกชั้นกล้ามเนื้อบาง หรือชั้นใต้เยื่อเมือกของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 3 หรือ
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 1 หรือ 2
โรคะมะเร็งหลอดอาหารระยะที่ 2
ระยะที่ 2 แบ่งออกเป็นระยะที่ 2A และ 2B โดยขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่มะเร็งได้แพร่กระจายไป
ระยะที่ 2A
มะเร็งหลอดอาหารชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 2 หรือ 3 หรือไม่ทราบเกรด ซึ่งเซลล์มะเร็งเกรด 2 และ 3 ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูผิดปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้รวดเร็วกว่าเซลล์มะเร็งเกรด 1
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร เนื้องอกอยู่ในหลอดอาหารส่วนล่าง
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 1 เนื้องอกอยู่ในหลอดอาหารส่วนบนหรือส่วนกลาง ซึ่งเซลล์มะเร็งเกรด 1 ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ดูคล้ายกับเซลล์ปกติมากกว่า และเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้ช้ากว่าเซลล์มะเร็งเกรด 2 และ 3 เนื้องอกอยู่ในหลอดอาหารส่วนบนหรือส่วนกลาง
มะเร็งหลอดอาหารชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 3 หรือไม่ทราบเกรด
ระยะที่ 2B
มะเร็งหลอดอาหารชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร เซลล์มะเร็งเป็นเกรด 2 หรือ 3 เนื้องอกอยู่ในหลอดอาหารส่วนบนหรือส่วนกลาง
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร ไม่ทราบเกรดของเซลล์มะเร็ง หรือไม่ทราบตำแหน่งที่เนื้องอกก่อตัวขึ้นในหลอดอาหาร
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือก ชั้นกล้ามเนื้อบาง หรือชั้นใต้เยื่อเมือกของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 1 หรือ 2 ต่อม
มะเร็งหลอดอาหารชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร หรือ
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือก ชั้นกล้ามเนื้อบาง หรือชั้นใต้เยื่อเมือกของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 1 หรือ 2 ต่อม
โรคะมะเร็งหลอดอาหารระยะที่ 3
ระยะที่ 3 แบ่งออกเป็นระยะที่ 3A และ 3B โดยขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่มะเร็งได้แพร่กระจายไป
ระยะที่ 3A
มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นเยื่อเมือก ชั้นกล้ามเนื้อบาง หรือชั้นใต้เยื่อเมือกของผนังหลอดอาหารตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลือง ที่ใกล้กับเนื้องอก 3 ถึง 6 ต่อม หรือ
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 1 หรือ 2 ต่อม
ระยะที่ 3B
มะเร็งหลอดอาหารชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนา หรือชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 1 ถึง 6 ต่อม
- เข้าไปในกะบังลม หลอดเลือดดำอะไซกอส เยื่อหุ้มปอด ถุงรอบหัวใจ หรือเยื่อบุช่องท้อง อาจตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 0 ถึง 2 ต่อม
มะเร็งหลอดอาหารชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อหนาของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับ เนื้องอก 3 ถึง 6 ต่อม หรือ
- เข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของผนังหลอดอาหาร ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 1 ถึง 6 ต่อม เข้าไปในกะบังลม หลอดเลือดดำอะไซกอส เยื่อหุ้มปอด ถุงรอบหัวใจ หรือเยื่อบุช่องท้อง อาจตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 0 ถึง 2 ต่อม
โรคะมะเร็งหลอดอาหารระยะที่ 4
ระยะที่ 4 แบ่งออกเป็นระยะที่ 4A และ 4B โดยขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่มะเร็งได้แพร่กระจายไป
ระยะที่ 4A
มะเร็งได้แพร่กระจาย:
- เข้าไปในกะบังลมหลอดเลือดดำอะไซกอส เยื่อหุ้มปอด ถุงรอบหัวใจ หรือเยื่อบุช่องท้อง ตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 3 ถึง 6 ต่อม
เข้าไปในโครงสร้างที่อยู่ใกล้เคียง เช่น หลอดเลือดแดงเอออร์ตา ทางเดินหายใจหรือกระดูก สันหลัง อาจตรวจพบมะเร็งในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 0 ถึง 6 ต่อม
- ในต่อมนํ้าเหลืองที่ใกล้กับเนื้องอก 7 ต่อมขึ้นไป
ระยะที่ 4B
- มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ตับ หรือปอด
เอกสารอ้างอิง
Esophageal cancer treatment. (2021b, November 18). National Cancer Institute. https://www.cancer.gov/types/esophageal/patient/esophageal-treatment-pdq
บทความอื่นๆ
TH-ESO-00007 10/2023